Gięcie PETG, czyli politereftalanu etylenu z dodatkiem glikolu, jest techniką, która umożliwia modelowanie tego wszechstronnego materiału w różnorakie formy. Znajduje ono zastosowanie zarówno w przemyśle, jak i do pewnego stopnia także w projektach hobbystycznych. W zdecydowanej większości przypadków gięcie PET G wymaga specjalistycznych urządzeń, które mało kto ma w swoim warsztacie. Z tego względu płyty poliestrowe gnie się raczej w dużych seriach, a cały proces odbywa się w specjalnie przystosowanych do tego specjalistycznych warsztatach.
Zanim omówimy podstawowe techniki gięcia PETG warto dodać kilka słów na temat właściwości tego materiału i powodów jego dużej popularności w różnych dziedzinach.
Płyty poliestrowe PETG – najważniejsze właściwości
PETG wyróżnia się na tle innych materiałów termoplastycznych dzięki szeregowi zalet i unikalnych właściwości, które czynią go atrakcyjnym wyborem dla różnorodnych zastosowań. Do głównych zalet PETG należą:
- Wysoka przejrzystość: PETG zapewnia doskonałą klarowność, co jest kluczowe w produkcji opakowań, gdzie estetyka produktu odgrywa istotną rolę. Wysoka przezroczystość (90% w przypadku płyt PET G grubości 3mm) sprawia też, że jest to idealny materiał na różnego rodzaju osłony. Z jednej strony chroni osobę za osłoną (np. operatora maszyny), a z drugiej gwarantuje dobrą widoczność.
- Odporność na chemikalia: materiał jest odporny na szerokie spektrum stosowanych na co dzień chemikaliów. Sprawia to, że jest idealnym wyborem dla zastosowań w wymagających warunkach przemysłowych. Możliwość dezynfekcji PET G środkami na bazie alkoholu otwiera także drogę do wielu zastosowań w branży medycznej.
- Elastyczność i wytrzymałość: PETG łączy wysoką elastyczność z dobrymi właściwościami mechanicznymi, umożliwiając tworzenie trwałych, a jednocześnie elastycznych komponentów. Udarność, czyli odporność na uderzenia PET G znacznie przewyższa plexi i zbliża się do odporności takiego tworzywa jak poliwęglan lity na wymiar. Materiał ten oferuje doskonałe właściwości mechaniczne.
- Łatwość obróbki: dzięki swoim właściwościom, PETG jest łatwy do cięcia, wiercenia, frezowania, termoformowania oraz gięcia.
- Atest do kontaktu z żywnością: płyty PETG spełniają wymogi do kontaktu z żywnością. Jest to tworzywo szeroko stosowane w przemyśle spożywczym.
Podsumowując, PETG to wszechstronny materiał, który dzięki swoim wyjątkowym właściwościom znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach – od przemysłu i medycyny, po budownictwo i dekorację wnętrz. Jego elastyczność, wysoka udarność oraz łatwość obróbki sprawiają, że jest cennym materiałem dla każdego, kto poszukuje trwałego, a zarazem estetycznego rozwiązania w swoich projektach.
Gięcie PETG – podstawowe techniki
Płyty PET, które mają swoim składzie domieszkę glikolu, stosunkowo dobrze poddają się procesom gięcia i termoformowania. Domieszka glikolu dodaje materiałowi elastyczności i odporności na uszkodzenia. Dwie podstawowe techniki gięcia PET G to gięcie na gorąco (gięcie termiczne lub gięcie termiczne liniowe) oraz gięcie na zimno.
Gięcie PETG na gorąco / gięcie termiczne liniowe
W tym procesie, jak sama nazwa mówi, kluczową rolę odgrywa wysoka temperatura. W uproszczeniu polega on na nagrzaniu linii gięcia do odpowiedniej temperatury i wygięciu płyty PETG do pożądanego kształtu. W praktyce jednak gięcie PETG w domu stawia sporo wyzwań. Kluczowe jest bowiem podgrzanie wyłącznie obszaru gięcia do odpowiedniej temperatury. W zależności od producenta płyt PETG podawane są wartości od około 105 do 140°C. Zbyt wysoka temperatura doprowadzi do powstawania na powierzchni materiału pęcherzyków. Z kolei gięcie niedostatecznie rozgrzanej płyty PETG sprawi, że linia gięcia będzie osłabiona i straci charakterystyczną dla tego tworzywa odporność. Tylko odpowiednia temperatura i równomierny rozkład sił w trakcie całego procesu sprawiają, że linie gięcia PETG pozostają przezroczyste i równie odporne, jak reszta elementu.
Z tego względu gięcie PETG na gorąco odbywa się zwykle z wykorzystaniem specjalnie przygotowanych do tego celu form, pieców termicznych do nagrzewania detali, czy urządzeń, które pozwalają na ekspozycje na wysoką temperaturę tylko określonych obszarów giętego materiału. Bardzo ważna jest także kontrola temperatury materiały w trakcie gięcia, której nie jesteśmy raczej w stanie zmierzyć domowymi sposobami.
Gięcie termiczne liniowe – o czym pamiętać?
Jeśli mimo wszystko chcesz się podjąć próby samodzielnego gięcia PETG na gorąco pamiętaj o kilku kluczowych kwestiach:
- Dostępne w naszej ofercie płyty PETG na wymiar są z obu stron pokryte folią zabezpieczającą. Przed próbą gięcia PETG folię należ usunąć. Uważaj jednak, aby nie zarysować powierzchni płyt w trakcie pracy.
- Zadbaj o stałą temperaturę w przestrzeni warsztatowej – przeciąg, czy podmuch zimnego powietrza może zaburzyć proces nagrzewania materiału.
- Jeśli na nagrzewanym elemencie pojawiają się pęcherzyki, temperatura jest zbyt wysoka.
- W przypadku płyt PET G o grubości powyżej 3 mm konieczne może być nagrzewanie materiału na przemian z obu stron.
Gięcie PETG na zimno
Gięcie na zimno w profesjonalnych warunkach odbywa się przy pomocy tak zwanych pras krawędziowych. Jest to narzędzie, który w mechaniczny sposób wygina materiał, w tym przypadku PETG, wzdłuż osi krzywizny. Dodatek glikolu w PETG sprawia, że płyty świetnie nadają się do gięcia na zimno. Ta technika ma jednak swoje ograniczenia. Promień gięcia musi mieć długość co najmniej 100 razy większą niż grubość materiału. Dodatkowo do gięcia na zimno nadaje się materiał PETG o maksymalnej grubości 2,5mm.
Termoformowanie próżniowe – przemysłowa technika gięcia PETG
W przypadku płyt PETG szeroko stosowaną metodą obróbki jest termoformowanie próżniowe. Jak w dużym zarysie przebiega ten proces? Płyty poliestrowe PET z dodatkiem glikolu są podgrzewane do temperatury, w której osiągają wysoką elastyczność. Pomiędzy rozgrzaną płytą tworzywa, a odpowiednio przygotowaną formą powstaje podciśnienie. Następnie w wyniku działania ciśnienia zewnętrznego w materiale odciskany jest określony kształt formy. Ostatnim etapem procesu termoformowania jest studzenie materiału w celu utrwalenia osiągniętego kształtu.
Jest to proces technologiczny wymagający zastosowania zaawansowanych urządzeń i ściśle kontrolowanych warunków. W wyniku termoformowania próżniowego powstają bardzo często różnego rodzaju opakowania, obudowy, wykonane z tworzyw elementy wnętrz samochodów itp.
Czytaj więcej: