PETG, czyli tereftalan etylenu z dodatkiem glikolu to materiał ceniony za swoją wytrzymałość i elastyczność. PETG znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach – od produkcji różnego rodzaju opakowań, przez elementy urządzeń medycznych, branżę reklamową, aż po osłony czy szyby, które w wielu miejscach z powodzeniem zastąpią szkło. Tworzywo to zyskało popularność dzięki niezwykłej kombinacji przejrzystości, odporności na uderzenia i łatwości obróbki. Wiercenie w arkuszach PETG wymaga jednak precyzji i delikatności, aby uniknąć pęknięć czy deformacji. W tym poradniku znajdziesz podstawowe informacje na temat wiercenia w PETG. Dowiesz się, jakie narzędzia wykorzystać i jakie ryzyka niesie ze sobą samodzielna obróbka płyt PET G. Zapraszamy do lektury!
Właściwości PET G – czym się różni materiał PET G od innych tworzyw?
Zanim przejdziemy do obróbki materiału, warto na wstępie krótko scharakteryzować tworzywo PETG. Jest to termoplastyczny poliester z dodatkiem glikolu. Domieszka tego związku zwiększa odporność i elastyczność płyt z PET G. Czym się różni materiał PET G od innych tworzyw, które są dostępne w naszej ofercie? Jakie zalety ma ten elastyczny plastik? Płyty poliestrowe z dodatkiem glikolu wyróżnia bardzo duża odporność na uderzenia. Pod tym względem płyty PETG na wymiar dorównują niemal takiemu materiałowi jak poliwęglan lity na wymiar. PETG przewyższa akryl pod kątem odporności na pękanie, a w porównaniu z poliwęglanem oferuje większą przejrzystość i jest łatwiejszy w klejeniu oraz termoformowaniu.
Podsumowanie właściwości PET G:
- bardzo wysoka udarność, odporność na uderzenia 25 razy większa niż w przypadku szkła,
- o połowę mniejsza waga od szkła,
- przejrzystość na poziomie 90% w przypadku płyt PETG 3mm,
- materiał łatwy w obróbce, PETG można ciąć, frezować, wiercić, jest to także materiał idealny do termoformowania i gięcia na zimno,
- łatwy w pielęgnacji, odporny na większość powszechnie stosowanych środków czyszczących,
- tworzywo to posiada atest do kontaktu z żywnością, jest więc powszechnie stosowane w branży spożywczej.
Wiercenie w PETG
Czego dowiesz się w tej sekcji naszego poradnika?
- Jak prawidłowo przygotować arkusz PETG do wiercenia?
- Czym wiercić w PET G?
- Jak wiercić w PET G?
Pamiętaj, że samodzielne wiercenie w PETG zawsze niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia zakupionych materiałów. Przypominamy, że dostępne w naszej ofercie płyty PETG na wymiar zamówisz już z otworami wykonanymi profesjonalną frezarką do tworzyw sztucznych. Otwory możesz nanieść na projekt za pomocą naszego konfiguratora lub przesłać nam swój własny, indywidualny projekt z zaznaczonymi otworami. Minimalna średnica otworu, jaki możemy wykonać w PETG to 2 mm.
Jak prawidłowo przygotować arkusz PETG do wiercenia?
Odpowiednie przygotowanie arkusza PETG do wiercenia to podstawa. Konieczne jest dokładne oczyszczenie powierzchni z wszelkich zanieczyszczeń, które mogą wpłynąć negatywnie na proces wiercenia. Obrabianą formatkę z PETG umieść na płaskim, stabilnym podłożu. Unikniesz dzięki temu nierównomiernego nacisku na materiał. W przypadku cienkiego materiału weź pod uwagę, że wiertło po przejściu przez płytę może uszkodzić powierzchnię warsztatową. Niezbędne jest także zastosowanie środków ochrony osobistej, takich jak okulary ochronne i rękawice, chroniących przed drobnymi odłamkami PETG lub ostrymi krawędziami.
Czym wiercić w PETG?
Kluczowe znaczenie w trakcie wiercenia otworów w PETG ma wybór właściwego wiertła. Najlepsze są oczywiście wiertła przeznaczone do plastiku. Charakteryzujące się ostrzejszym kątem wierzchołkowym niż te do metalu, dzięki czemu minimalizują ryzyko pęknięć i topienia PETG w trakcie wiercenia.
Kolejna kluczowa kwestia to wiertarka – polecamy narzędzia z możliwością regulacji obrotów. Maksymalna temperatura użytkowania ekstrudowanych płyt poliestrowych to 60°C. Zbyt wysokie obroty w trakcie wiercenia PET G mogą doprowadzić do topnienia i deformacji materiału.
W trakcie wiercenia niewielkich otworów zalecana maksymalna prędkość to 1750 obrotów na minutę (RPM). Jeśli wiercisz grubszy otwór, znacznie zredukuj prędkość – nawet do 350 obrotów/minutę. Wiertarka z możliwością regulacji prędkości pozwala na kontrolowanie procesu, co jest kluczowe do uniknięcia przegrzania materiału.
Jak krok po kroku wiercić w PETG?
W trakcie wiercenia płyt poliestrowych z dodatkiem glikolu kluczowe są 3 czynniki: wiertło, wiertarka oraz nacisk w trakcie wiercenia. Wiertła do PETG i prędkość pracy wiertarki omówiliśmy już w poprzednim punkcie. Została nam jeszcze do omówienia kwestia docisku. Zbyt silny docisk w trakcie wiercenia i zbyt dużą prędkość narzędzia spowodują nadtopienie krawędzi otworu. Paradoksalnie do przegrzania materiału może doprowadzić także za słaby nacisk na narzędzie. W takim przypadku wióry nie odprowadzają ciepła, co także może prowadzić do topnienia PET G. W trakcie wiercenia PETG spore znaczenie mają więc umiejętności i doświadczenie operatora.
Mimo że PETG jest bardziej odporne na pękanie od akrylu, pamiętaj, że wiercenie zbyt blisko krawędzi formatki może doprowadzić do powstawania pęknięć.
Wiercenie płyt poliestrowych krok po kroku
Poniżej znajdziesz krótką instrukcję krok po kroku wiercenia w PETG. Jeśli masz taką możliwość, zacznij od wywiercenia próbnego otworu w elemencie, który nie będzie Ci potrzebny. Dzięki temu przekonasz się, jak zachowują się płyty poliestrowe w trakcie wiercenia i nabędziesz przynajmniej podstawowego doświadczenia.
- Zaznacz miejsce wiercenia: Użyj markera, aby precyzyjnie oznaczyć miejsce przyszłego otworu, co zapobiegnie błędom.
- Zastosuj niską prędkość wiercenia: zacznij wiercenie przy niskiej prędkości, stopniowo ją zwiększając, aby uniknąć nadmiernego nagrzewania się materiału. Nie przekraczaj 1750 obrotów/min. w przypadku otworów i małej średnicy i 350 obrotów/min. przy większych otworach.
- W razie potrzeby użyj chłodzenia: aby zapobiec przegrzewaniu, stosuj delikatne chłodzenie materiału, np. przez strumień sprzężonego powietrza.
- Wierć etapami: wykonuj wiercenie etapami, regularnie cofając wiertło, by usunąć skrawki materiału i zapobiec jego przegrzewaniu.
Wewnętrzne krawędzie otworów po wierceniu są matowe. Jest to całkowicie normalne. Jeżeli zależy Ci na tworzywie o idealnie gładkich i lustrzanych krawędziach, wybierz pleksi na wymiar wycinaną laserowo.
Wiercenie otworów w PETG – o czym pamiętać?
Podsumowanie najważniejszych elementów procesu wiercenia w PETG.
- wybierz wiertła do tworzyw sztucznych, ewentualnie do metalu,
- użyj wiertarki z regulacją obrotów, stosuj się do podanych powyżej wartości,
- umieść płyty poliestrowe na płaskiej, czystej powierzchni stołu roboczego,
- dostosuj docisk wiertła do tworzywa,
- wierć etapami, cofając co jakiś czas wiertło i sprawdzając postępy prac,
- unikaj nadmiernego ogrzewania miejsca wiercenia, kluczowe jest przeprowadzenie całego procesu w niskich temperaturach,
- obserwuj miejsce wiercenia, w razie potrzeby zastosuj chłodzenie.
Po wierceniu PETG: obróbka i kontrola jakości
Po zakończeniu wiercenia ważne jest, aby usunąć wszelkie zgrubienia i zadbać o gładkie wykończenie otworu. Jeśli usuwasz ewentualne zadziory za pomocą papieru ściernego, uważaj, aby nie zmatowić powierzchni płyty. Następnie należy przeprowadzić dokładną inspekcję wizualną otworu, aby upewnić się, że spełnia wszystkie wymogi zarówno pod względem technicznym, jak i estetycznym.
Mamy nadzieję, że nasz poradnik pozwoli Ci samodzielnie wywiercić otwory w PETG, zapewni bezpieczne i efektywne wiercenie w arkuszach PETG, minimalizując ryzyko pęknięć i innych uszkodzeń. Regularna praktyka i eksperymentowanie z różnymi technikami oraz narzędziami pozwolą na osiąganie coraz to lepszych rezultatów w obróbce tego wszechstronnego materiału.
Czytaj więcej: